- خیابان جمهوری، نرسیده به پل حافظ کوچه یغما، کوچه ارشاد، بن بست دوم پلاک ۱/۱ واحد۲
- ۰۹۳۵۳۳۵۹۳۰۵
- خیابان جمهوری، نرسیده به پل حافظ کوچه یغما، کوچه ارشاد، بن بست دوم پلاک ۱/۱ واحد۲
اینترنت طبقاتی شرایطی بوده، که در آن دسترسی به اینترنت و خدمات آنلاین بر اساس طبقات اجتماعی، اقتصادی یا آموزشی تقسیم بندی می گردد. این پدیده شاید در ظاهر صرفا یک محدودیت در اینترنت باشد، اما منجر به نابرابری های جدی در دسترسی به اطلاعات و فرصت های دیجیتال می گردد و شکاف های اجتماعی را در پی خواهد داشت.
در دنیای امروز، جایی که اینترنت به عنوان یک ابزار اساسی برای یادگیری، کار و ارتباطات شناخته می شود، این نوع تقسیم بندی عواقب وخیمی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع به همراه دارد. در این مقاله از مجموعه سیگنال ارتباط، به بررسی این مفهوم، دلایل شکل گیری آن و پیامدهای احتمالی آن خواهیم پرداخت. لطفا با ما همراه شوید.
اینترنت طبقاتی ایده ای است که در آن دسترسی آزاد و برابر به فضای مجازی از بین می رود و به جای آن، کاربران بر اساس جایگاه اجتماعی، شغلی یا تحصیلی دسته بندی می شوند.
در چنین سیستمی، دانشجویان و پژوهشگران احتمال داشته، به پلتفرم های خاصی مانند یوتیوب یا پایگاه های علمی دسترسی داشته باشند، در حالی که بقیه مردم از این امکانات محروم می مانند.
به همین ترتیب، کسب وکارها، مقامات دولتی و اقشار مختلف، هر کدام در یک «طبقه» مجزا قرار خواهند گرفت و تنها بخشی از اینترنت در اختیارشان قرار می گیرد. این طرح، نه تنها آزادی دیجیتال را نقض می کند، بلکه شکافی عمیق در دسترسی به اطلاعات به وجود می آورد.
اجرای اینترنت طبقاتی پیامدهای گسترده ای در پی خواهد داشت. از یک سو، محدودیت دسترسی به پلتفرم های بین المللی، سرعت و کیفیت اینترنت را کاهش می دهد و هزینه های استفاده از آن را افزایش می دهد. از سوی دیگر، به وجود آمدن ناعدالتی در دسترسی به اطلاعات، باعث تقویت شکاف طبقاتی و نارضایتی عمومی خواهد شد.
وقتی بخشی از جامعه احساس کند که به صورت سیستماتیک از امکانات دیجیتال محروم شده، بی اعتمادی به حکمرانی فضای مجازی بالا رفته و خب در وحدت اجتماعی ضعف خواهیم دید. علاوه بر این، محدودیت های این مدلی خلاقیت، کارآفرینی و حتی آموزش را تحت تأثیر قرار می دهند. خب، به خاطر این که دسترسی آزاد به اطلاعات، باعث می شود، تا شاهد پیشرفت در دنیای امروز باشیم.
به جای تقسیم بندی به واسطه اینترنت طبقاتی و ایجاد محدودیت باید به سراغ راه حل های پایدار رفت، که چنین مشکلاتی را به وجود نیاورد. اینترنت باید به عنوان یک کالای عمومی و حق اساسی تمام شهروندان در نظر گرفته شود، نه ابزاری برای کنترل و تفکیک اجتماعی.
در دنیایی که ارتباطات و اطلاعات نقش حیاتی در رشد فردی و جمعی ایفا می کنند، محدودسازی دسترسی تنها به عقب ماندگی دیجیتال و کاهش فرصت ها می انجامد. اگر هدف، توسعه و پیشرفت است، باید به سمت اینترنتی فراگیر، پرسرعت و بدون تبعیض حرکت کرد تا تمام افراد جامعه، صرف نظر از موقعیت اجتماعی، بتوانند از مزایای آن بهره مند شوند.
بیشتر بخوانید
اینترنت طبقاتی به شکلی خطرناک زمینه ساز فساد و رانت خواری می شود. وقتی دسترسی به اینترنت به جای این که حق عمومی باشد، به امتیازی در اختیار گروه های خاص تبدیل گردد، طبیعی است که مافیای قدرت برای فروش این حق عمومی دست به کار شوند.
در چنین شرایطی، شاهد ظهور “بازار سیاه اینترنت” خواهیم بود که در آن سرعت و کیفیت دسترسی نه بر اساس نیازهای واقعی مردم، بلکه بر پایه روابط شخصی و توان مالی تعیین می شود. این همان رانت اطلاعاتی بوده، که به شکل قدرتمندی منجر به تبعیض و بی عدالتی می گردد.
رانت خواری به واسطه اینترنت طبقاتی آثار مخربی بر پیکره جامعه وارد می کند. از یک سو، کسب وکارهایی که توان پرداخت هزینه های اضافی را ندارند، از گردونه رقابت خارج می شوند.
از سوی دیگر، شهروندان عادی از عادی ترین امکانات عصر دیجیتال محروم می مانند. این سیستم ناعادلانه عملاً به گروه های خاص اجازه می دهد با سوءاستفاده از موقعیت انحصاری خود، ثروت و قدرت بیشتری به دست آورند، بسیاری از افراد کسب و کار خود را به اینترنت گره زده اند، با وجود طبقاتی شدن قطعا فقر در جامعه بیشتر می شود.
اینترنت طبقاتی به نفع عموم مردم نیست و مانع از رشد و پیشرفت خواهد شد. یکی از عوامل کلیدی در توسعه فناوری و اینترنت، عادی شدن استفاده از آن و فراهم کردن دسترسی آسان برای مردم می باشد.
دسترسی آزاد و راحت به اینترنت فاصله میان گروه های جامعه کم می کند و شکاف های موجود در دسترسی به امکانات را از بین می برد. در مقابل، طبقاتی شدن اینترنت شکاف دیجیتال به وجود آورده و افرادی که در گروه های خاص قرار ندارند، یا به طور کامل از دسترسی محروم می شوند یا باید هزینه های بیشتری برای آن بپردازند.
با وجود اینترنت طبقاتی، احتمالاً فیلترینگ عمومی گسترش یافته و به امری عادی تبدیل می شود. وقتی دسترسی گروه های مختلف به اینترنت در سطوح متفاوت و متمایز باشد، دیگر تجربه مشترکی از اینترنت وجود نخواهد داشت.
وب سایت ها و پلتفرم های مختلف از دسترس مردم عادی خارج می گردند و اینترنت به شدت کند خواهد شد، ولی در این شرایطی همچنان افرادی هستند که اینترنشان مشکلی نخواهد داشت. خب، این شرایط ابدا ایده آل نیست.
اینترنت طبقاتی باعث شده، تا فیلترینگ را به امری عادی تبدیل شود و تلاش برای دسترسی به اینترنت آزاد را دشوارتر و پرهزینه تر از قبل نماید.
در این وضعیت، احتمالاً از کار انداختن تمامی وی پی ان های خارجی موانع کمتری در مقابل دارد؛ با این وجود جامعه با چند دستگی بدی روبرو می شود، گروهی همیشه در فضای مجازی هستند و صدایشان به گوش می رسد، گروهی هم محروم و دور می مانند.
اگر گروهی خاص به اینترنت دسترسی داشته باشند، دیگر هیچ کس متوجه مشکلاتی که عموم مردم با آن مواجه هستند، نخواهد شد. این به معنای کلمه بی عدالتی را در جامعه رقم می زند.
جهت ارتباط با کارشناسان ما از طریق شماره زیر تماس حاصل فرمایید
حسین علی افخمی، پژوهشگر برجسته در حوزه مطالعات ارتباطات، به وضوح بیان کرده است که نابرابری در دسترسی به اینترنت و اینترنت طبقاتی، به شکاف دیجیتال دامن می زند. این شکاف دیجیتال به عنوان یک تهدید جدی برای پیشرفت جامعه عمل کرده و آن را در مسیر عقب ماندگی قرار می دهد.
در دنیای امروز که فناوری و اطلاعات به سرعت در حال پیشرفت هستند، عدم دسترسی برابر به اینترنت به نابرابری های اجتماعی و اقتصادی منجر می شود و فرصت های رشد را از بسیاری از افراد سلب می کند.
نیما مجدی، کارشناس دیگر در این حوزه، به این نکته اشاره کرده که مجلس شورای اسلامی بارها در مورد طرح های مرتبط با اینترنت ملی و صیانت از حریم خصوصی صحبت کرده است، اما این طرح ها هرگز به مرحله اجرا نرسیده اند. او معتقد است که یکی از دلایل این عدم اجرا، تعامل با بازارهای خارجی است که مانع از تحقق این طرح ها می شود.
مجدی همچنین بر این باور است که اگر قرار بود اینترنت ملی و اینترنت طبقاتی به مرحله اجرا درآید، بهتر بود این فرآیند به تدریج و با توجه به پذیرش مردم انجام شود.
او تأکید می کند که در صورت وجود کمبودها و مشکلات در اینترنت ملی و شبکه های مجازی، می توانستیم به مرور زمان به حل این مسائل بپردازیم.
این رویکرد می توانست به ایجاد یک بستر مناسب و قابل قبول برای کاربران کمک کند و از ایجاد نارضایتی های اجتماعی جلوگیری نماید. در نهایت، این نظرات نشان دهنده اهمیت توجه به نیازهای واقعی جامعه و ایجاد دسترسی برابر به اینترنت است، تا از بروز شکاف های دیجیتال و نابرابری های اجتماعی جلوگیری شود.
اینترنت طبقاتی نه تنها به نابرابری در دسترسی به اطلاعات و خدمات آنلاین منجر می شود، بلکه به تشدید شکاف های اجتماعی و اقتصادی در جوامع مختلف دامن می زند. این وضعیت، فرصت های رشد و پیشرفت را برای گروه های بیشتر جامعه را محدود کرده و به نارضایتی عمومی منجر می شود.
برای مقابله با این چالش، بایستی که سیاست گذاران و مسئولان به ایجاد زیرساخت های مناسب و دسترسی برابر به اینترنت توجه کنند. تنها با فراهم کردن یک بستر عادلانه و بدون تبعیض می توانیم به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی در جوامع مختلف دست یابیم.
